Hazırlık aşaması zor ama kesinlikle lezzetli bir ekmek. Eskiden, yani hazır mayaların olmadığı zamanlarda Anadolu kadınlarının nohut ve un ile hazırladığı maya ile yapılan bir ekmekmiş bu tarif. Biraz sabır ve vakit gerektiren bu tarifi boş gününüzde yapmanızı öneririm.
Malzemeler;
- 1 avuç kadar Nohut
- Demir havan veya çekiç ( Nohutu dövmek için )
- Büyük bir kavanoz ( 1 Lt.lik konserve kavanozları olabilir.)
- Un ( Kullanacağınız maya miktarına oranla unun miktarı da artacaktır. Yaklaşık 2,5 kilo kadar.)
- 5 yaprak defne
- Tuz
Yapılışı;
Nohutu temiz bir bezin içine alıp çekiç veya demir havanın sapı ile dövüyoruz. (Un ufak yapmanıza gerek yok birkaç parçaya ayrılsa dahi mayalanma için yeterli olacaktır.) Bu şekilde kırdığımız nohutları kavanozumuza alıp içine 2 avuç kadar un ve bir miktar tuz ilave ettikten sonra kavanozun yarısına gelecek kadar sıcak su dolduruyoruz. ( Suyun sıcaklığı elinizi yakmayacak kadar olmalı.) Kavanozu tahta kaşıkla karıştırıp kapağını sıkıca kapattıktan sonra naylon bir poşetin içine alıp battaniye gibi kavanozu sıcak tutacak bir örtüye sararak bir kenara kaldırıyoruz. Bu işi akşama doğru yaparsanız daha iyi olur zira, gece yatmadan önce battaniyeye sardığımız kavanozu açıp 1 çay bardağı kadar kaynar su ekleyip tekrar iyice sararsanız mayanın tutmasını garantiye almış sayılırsınız.. Ertesi gün maya büyük ihtimalle tutmuş olacaktır. Kavanozun kapağına kadar çıkmış bir köpük varsa ve kapağı açtığınızda çok kötü bir koku yayılıyorsa mayanız tutmuş demektir. 🙂 Evet mayalanmış nohut gerçekten kötü kokuyor ama ekmeği yapıp pişirince bu kokuyu almıyorsunuz o nedenle buna takılmayın. Ayrıca bazı durumlarda kavanozun tepesine kadar çıkan köpükler oluşmayabilir bu gibi durumlarda mayanın üzerinde 1-2 parmak dahi köpük varsa bu da yeterli gelecektir. Fakat hiç köpürme olmazsa maya tutmamış demektir, bu durumda aynı işlemleri tekrar yapmak durumunda kalırsınız. Bu gibi durumlar nadir olsada sebebi üşümüş olması oluyor. Yani mayayı ne kadar sıcak tutarsanız o kadar iyi, sıcak yaz günlerinde mayanın tutmaması imkansız gibi birşey bu nedenle yazın daha çok yapılan bir ekmek sayılabilir.
Tuttuğumuz maya ile ekmeğimizi yapmaya başlamadan önce küçük bir kapta 5 defne yaprağını biraz (1-2 su bardağı ) su ile demleyip ılımaya bırakıyoruz. Ilınan defneli su ile ılık durumdaki mayayı geniş bir yoğurma kabına alıyoruz. ( Nohut mayası soğumadan ılık iken ve nohut parçalarını süzgeçten geçirip alıyoruz yoğurma kabına.) İlk olarak yarım kilo kadar un ile bir hamur yapıyoruz. Hamur hafif cıvık kıvamda olacaktır. Bu haliyle yağurma kabının üzerini örtüp yine battaniye ile sararak sıcak bir ortamda 2 katına çıkana kadar kabarmasını bekliyoruz. Bu durumu hızlandırmak isterseniz yoğurma kabını sıcak su dolu başka bir kap üzerine koyup örterek buhar desteği alabilirsiniz fakat yoğurma kabını direkt sıcak su dolu kabın için oturtmayın. Yazın sıcak günlerde güneşte bekletebilirsiniz. Bu mayadan 3 tepsi kadar ekmek çıkacaktır fazla olduğunu düşünüyorsanız ikinci yoğurmaya geçmeden (cıvık hamurunuz mayalandıktan sonra ) ekmeği denemek isteyen bir başkasına bölüp verebilirsiniz. Hepsini pişirip dondurucuda saklayıp yeneceği zaman teflon tavada da ısıtabilirsiniz, seçim sizin.
Sonraki aşama olan cıvık hamur mayalandıktan sonra, hamurunuzun üzerinde köpükler oluşacak ;
Mayalanan hamura bir miktar tuz serpip yavaş yavaş un ekleyerek yoğurmaya devam ediyoruz. Poğaça yumuşaklığında bir hamur elde edecek kıvamda olmalı.
Pişirme için kullanılacak tepsiyi yağlayıp hamurdan büyük parçalar kopararak yuvarlayıp aralıklı diziyoruz.
Dilerseniz hamuru tepsiye boşaltabilir, üzerini hafifçe elinizde bastırıp düzelterek de pişirebilirsiniz.. Eğer hamuru tepsiye boşaltacaksanız tepsininin yarısını biraz geçmesi iyi olacaktır. Son olarak tepsiye aldığınız hamurunuzunda kabarmasını bekledikten sonra ( yine sıcak su buharından faydalanabilirsiniz.) tepsiyi 175 derece önceden ısıtılmış fırına verip yarım saat pişirdikten sonra ısı derecesini 200’e çıkarıp yarım saat daha pişirin. Tepsiyi fırında çıkarınca bir süre bekletin. Daha sonra üzerine bez örtüp biraz terletin. Çok bekletmeden tepsiden çıkarın, yiyeceğiniz kadarını ayırıp kalanını dilimleyerek bir poşete koyun ve buzdolabına kaldırın arzu ettiğiniz zaman çıkarıp ısıtarak veya kızartarak yiyebilirsiniz..
Afiyet Olsun.
